Zelfhelp-Werkgroep Buitenveldert: verslag groepsgesprek dd ma.6.4.09 – 20 uur, A.J.Ernststraat 112, Amsterdam; aanwezig 14 pers. (2 vr.+12 mn.).

De gesprekleider opent de bijeenkomst om 20 uur en vraagt aan de groep een voorstel als onderwerp voor het gesprek van deze avond.
Hierop reageert A; hij zegt: ‘uit de periode van mijn verslaving herinner ik mij als de dag van gisteren, dat ik mij in allerlei bochten moest wringen om maar een enigszins redelijke indruk te maken ten opzichte van mijn omgeving; kort gezegd, het ging niet goed met mij en dat probeerde ik te camoufleren. Dat betekende dat ik op mijn hoede was. Ik had geen mogelijkheid tot open en eerlijk contact. Toen ik erin slaagde op een andere manier te gaan leven en mijn ‘gebruik’ stopte, kwam ik eigenlijk op een totaal andere manier tegenover de mensen om mij heen te staan. Ik hoefde ik niets meer te verbergen. En dat betekende in veel meer opzichten een ontnuchterende ervaring. Het is mij namelijk gaan opvallen dat veel mensen in het zogenaamde ‘sociale verkeer’ datzelfde hypocriete-verstop-gedrag (‘o, wat is het gezellig….’), voortdurend vertonen en dat dus helemaal niet menen. Het lijkt soms wel alsof veel omgangsregels op die formule zijn gebaseerd. Bovendien kom je ook nog eens mensen tegen die het wel met je eens zijn, maar in de praktijk even hard meedoen met die sociale code. Eigenlijk vind ik dit een behoorlijke afknapper, waar ik in het ‘nuchtere’ leven tegenaan loop: de koude douche van het ‘gewone leven’. Hoe is jullie ervaring en hoe blijf je bij dit alles op een gezonde manier op de been?

Uit de reacties blijkt dat de aanwezigen het onderwerp herkennen en hierop willen ingaan. Vervolgens vraagt en krijgt B de eerste spreekbeurt.

B: een van de dingen die ik in zo’n situatie doe is: wegwezen – ik wil met mijn omgeving verwachtingen open kunnen uitspreken, over en weer – dat werkt zeker in een kleine setting – ik heb zelf de laatste tijd veel baat bij het vooraf mijn gevoel op tafel gooien – maar ik vind het tegelijk ook erg moeilijk mijn eigen grenzen zichtbaar voor een ander te stellen; toch wordt het makkelijker, want men ervaart het als openheid – ik hanteer het vrijwel dagelijks en het werkt bijzonder goed.

C: ik vind het een moeilijke vraag; ik herken het maar al te goed; maar ik luister graag.

D: ik zit in een cyclus: af en toe drank – af en toe niet. Mijn schoondochter zegt: drank verandert je persoonlijkheid; en de huisarts is het daarmee eens; mijn vrouw trouwens ook / ik kan slechts zeggen dat de perceptie van een ander niet de mijne is / kennelijk neem ik het allemaal anders waar dan mijn omgeving…/ en als het dan tussen mij en mijn omgeving gaat knallen, dan ga ik naar de groep – zoals nu – en dan is mijn omgeving weer tevreden- gesteld…..

E: ik ken de situatie waar 7 broers en 1 zusje in Canada wonen en daar getrouwd zijn; met vakantie komen ze af en toe naar Holland / zij leven daarmee in twee totaal gescheiden werelden en dat geldt ook voor hun gedrag ten aanzien van bijvoorbeeld drank……. Het onderwerp doet me denken aan het feestje bij de 60e verjaardag van een vriend: dat vond plaats in een heel gezellig cafe – een echte kroeg plus zijkamertje om te roken – dikbuikige kasteleins – ik voelde me enorm opgelaten – opeens schoot de spanning weer omhoog: het was volkomen tegengesteld aan mijn verwachting – maar ondanks dat alles gaf het geen problemen en denk ik bij mezelf: spontane toestanden pakken het beste uit!

F: alleen zonder verwachtingen zijn teleurstellingen te voorkomen – maar leven zonder verwachting is haast niet mogelijk – sommige dingen zijn echter niet te voorzien zoals een afgebrand huis of een gestolen fiets – een feestje kan een rotfeest worden – spontaan kan de beurs de mist ingaan en dan is paniek het gevolg – daar tegenover bestaan reeele verwachtingen, zoals zwangerschap of het weer; kortom, het hele begrip ‘verwachting’ is in alle diversiteit eigen aan ons bestaan en als zodanig niet bedreigend: hooguit kan dat anders zijn zodra valse tocht ontstaat, zoals bij onecht gedrag natuurlijk het geval is.

G: alles is veel voor wie niet veel verwacht (verwijst naar gedicht = hieronder en onder meer zijn vader en Gerrit Komrij’s ‘stemmingen en humeuren’ ) – vraagt zich af ‘wat vinden mensen van je?’= is dat te wissen ‘als vlakgom door ‘t leven, zodat je het kunt uitgummen?’ – ook bij redelijk goede vrinden kan fragmentatie optreden en andere verwachtingen dan de ander heeft – bovendien: wat gebeurt er achter je rug – ‘ze’ vinden iets…zinloos alles te willen invullen.
J.C. Bloem: De Dapperstraat

Natuur is voor tevredenen of legen.
En dan: wat is natuur nog in dit land?
Een stukje bos, ter grootte van een krant,
Een heuvel met wat villaatjes ertegen.
Geef mij de grauwe, stedelijke wegen,
De’in kaden vastgeklonken waterkant,
De wolken, nooit zo schoon dan als ze, omrand
Door zolderramen, langs de lucht bewegen.

Alles is veel voor wie niet veel verwacht.
Het leven houdt zijn wonderen verborgen
Tot het ze, opeens, toont in hun hogen staat.

Dit heb bij mijzelven overdacht,
Verregend, op een miezerigen morgen,
Domweg gelukkig, in de Dapperstraat

H: In de laatste afgelopen periode maak ik een heel proces door – eigenlijk begin je met veel – het verwachtingspatroon verschilt per persoon en ook onderling – schoonouders zijn geemigreerd – vriendin gaat op reis – positieve herinneringen blijven – ‘vroeger’ was ‘t beter – ik heb de neiging het positieve te verheerlijken en al ‘t andere te negeren…en dan kom je ongemerkt, en soms snel, in een sfeer van het nemen van risico’s, overhaaste besluiten en ongeduld, kortom dun ijs…….

I: de negatieve dingen uit het verleden zakken bij mij het eerst weg – de ellende met een computer – het overlijden van mijn moeder – en dan opeens vind ik op Google een hotel aan de kust en droom dan makkelijk weg, krijg het droombeeld van ‘de gele rakker’= fantasie en alleen positieve associaties en verwachtingen, terwijl het vrijwilligerswerk mij dan opeens weer soms boos maakt en ik opgewonden raak en een escape dreig te zoeken richting hotelletje; gelukkig dat ik dan in het verpleeghuis toch effe op m’n plaats gezet wordt met mijn benen op de grond….kortom behoorlijk van het ene in het andere worden gegooid…..

J: duidelijkheid is voor mij ‘t enig belangrijke – maar moeders wens te passeren is wel erg moeilijk en emotioneel – ben altijd heel duidelijk – lijk soms niet lief – bij oud zeer kan ‘t moeilijk zijn…

K: mijn ouders zijn dood, dan ben je dus zelf aan de beurt – wat betreft de verwachting ten aanzien van anderen: dat is een kwestie van grenzen bepalen en vasthouden – als dat mislukt dan moet ik zelf weer actie nemen en dat kan moeilijk zijn, want dat lijkt een beetje op de verkeerde verwachtingen van een kind ten opzichte van de grote mensenwereld, waardoor ik zelf ooit eens met tassen vol drank kwam te zitten en dat wil ik dus niet meer….

L: het verschijnsel van verkeerde verwachtingen zit misschien wel in onze cultuur gebakken en knelt absoluut. Zodra je je hiervan kunt bevrijden, voel je je een stuk lichter. Zelf geloof ik dat de knevelformule van ‘het geloof’, zeker in onze cultuur, werkt als een efficient middel om mensen ‘klein en schuldig’ te houden. Uit de reactie daarop is bijvoorbeeld iemand als Spinoza voortgekomen. Zijn denken gaat uit van de volstrekte autonomie van de mens (‘god en natuur is een’). Dat is hem niet in dank afgenomen. Hij werd dus verstoten en mocht niet meer in Amsterdam wonen. Maar zijn gelijk is daarmee alleen nog maar bevestigd. Misschien tijd om deze figuur eens wat nader te leren kennen: het levert bovendien de mogelijkheid op om je eigen kracht te ontdekken!

M: heb zelf lang in het buitenland gewoond – ben later weer teruggekomen – vaak doodmoe geweest, nergens aan toe gekomen – had veel verkeerde verwachtingen vanuit veel ‘wishfull thinking’ – heb nu een andere instelling gekregen: hoe minder verwachtingen, hoe meer het meevalt….

Hiermee is de gespreksronde voltooid en het woord aan degene die het onderwerp inbracht.

A: zelf wil ik wel verwachtingen hebben, zoals wanneer ik met vacantie ga – dan ga ik me tevoren inlezen en doe dat voor m’n plezier – soms vergis ik me in het veronderstelde avontuur – toch is het tevoren inkleuren meer in het teken van een half vol glas, dan van een half leeg – kortom, mijn positieve verwachtingen zijn te niet al te zeer opgeschroefd – laat je eens verrassen. Ik moet nu ook even denken aan het geven van voorlichting: vorige week had ik een volstrekt vijandige groep tegenover mij: geen land mee te bezeilen; vandaag weer een andere groep: totaal andere sfeer; de kunst blijft: er iets van maken – niet te hoge verwachtingen hebben en werken binnen de gegeven mogelijkheden – geen oordeel hebben en als binnen de japanse vechtsport: het riet laten buigen, niet knappen…

De bijeenkomst wordt afgesloten om 21.30 uur, zulks nadat de deelnemers een geldelijke bijdrage in de groepspot hebben gedeponeerd.

Amsterdam, 7 april 2009.